Tedimmi leh akiim apaam mi:
Zomi honkhat sung-ah Tedimmi cih kammal-pen kigawmna-tawh akilehbulh kikhenthaangna' ading-a Kawlmaangte' hongzat ahihi. Hong kipatna leh azung akip penpenna kuate-hiam cihleh BSPP-SLORC hun-a Kawlte-in athuzawh mahmah Zomi Tatahte hipipen-a, tuate' ziak azuui-kha or tua-te' sila dinmun-a a-om khangthak nengcik khat-zong kihel laai-hi.
Tatah cihciang-in akung hoih mawhlo, atehzong niim, pha mahmah, ahizong-in gah hun takciang-in "tak" hong neilo ante "tatah" akici ahihi. Tatahte' sila asuak mite leuleu-pen 1947 nungsang-a Kawlmaangte' hong thun ngeekngeek "tungsiah maaivil, nuaisiah simmawh" lungsimpuak naakpi-a apomkip khangthak lamkhialte ahihi.
"Tungsiah maaivil, nuaisiah simmawh" baan-ah ka' muhlehtuah tungtawn-a kahong behlap khat: "Kimpih lehheek, zuakthaang, daiisak, siatgen" cih thu-hi. "Tungsiah maaivil, kimpih lehheek, nuaisiah simmawh" hih mindset-pen Zomite honpi khat-in kiplet kingkeng-in muiibunh tak-in zangh giapgiap denkeei-uh ahihman-in kithuhualna leh kipumkhatna apiang theilo ahihi.
Tedimmi leh Tedimpau cih-pen "Tiddim Chin" mah-tawh pianzil akibang hi-a, minam hongki sukkhapna siiksekpi ahihi. Hih siiksekpi-tawh saatkhap athuak honkhat a-omteei hang-in pawlkhatte kahpa-siik sang-in khauhzaw ahihman-in dep-zong dep beeklo-hi. Banghang-in deplo-hiam cihleh tua siiksek do-zawh nading-in "Zomi" damtui ahihi.
Damtui-pen vot-in, neem mahmah-a, ahizong-in siik namkim siasak zo-hi. Mahsahlah siik lungtang khempeuh asaatmit, akeekseu, amuat sakding "Zomi" damtui ahihi. Kawlgam buppi zil-in siik khempeuh siat sakding kisam masa lo-hi. Chin State buppi-zong kisam masa lo-hi. Paulehhaam kisaangthei, behlehphung kimat vive ahi Tedim, Tonzaang, Lamka teng-a mihing khempeuh "Luankhopna" bek akisam ahihi.
Zomi khempeuh Zopau-in pau uh-a, Zola sa-in Zolai gelh uhhi. Tedimmi a-omloh mahbang-in Tedimpau omlo-a, Tedimla leh Tedimlai omlo-hi (a-om loding-a kilawm ahihi). Kawlgam Lai Siangtho Kipawlna pan-in "Tiddim Chin" cih hong kipan kiukiau-in, tua-tawh akiton-in ZBC Labu pan-in "Tedim Labu" hongpiang sawn-hi.
Tedim Labu leh Tiddim Chin Lai Siangtho-in Zomite "Zolai" azangh khawm/khawmding kimlaai bangzah-in hong susia-hiam cihleh:
Lai Siangtho-pen Siyang leh Zo-in amau' awsuah-tawh hong letkhia pah uh-a, Biakna-phatna labu-zong amau' awsuah-tawh hong bawlkhia uhhi. Khantoh gimnam cih thadah bawng-eek deenkeek-tawh kibang-in kithehtheeng, kikhenthaang, kideiidanna honglawh leltak-hi. Tua Lai Siangtho leh Labu-ah bangmah kituangsak selo-in:
"Lai Siangtho" leh "Phatna Labu"
nana kici kiau-bek lehzong hihzah-in kikhenthaangna piang loding upmawhhuai-hi. Apiang khinsa "hoih lel-e" I-cih keileh puahphat pahding mihing vaai kasa mahmah-hi.
Kawllai, Maanglai (kei' simtheih sunsun) nihte kasiam ciang-in Kawllai-ah:
ေဟလသပါဠိေတာ္ မွ ျမန္မာဘာသာအားျဖင့္ ဆရာယုုဒသန္ အနက္ျပန္ေသာ
kici-a,
English-ah ahihleh (..... Version) kici-in "English Bible" kici khollo-hi.
"Tedimpau zangh laaizang kei-ung" aci theiding Zomi za-aseh 90 ahihlam akithei khinsa hinapi-in minam khat-a luankhop nading asusia "Tiddim Chin" banghang-in hongki gelh sese-hiam cihleh Kawlmaangte-in Zomi khempeuh hong khenkhap nopna-tawh hongvawh khaici apo nading leh akhan nading ahaanciam Kawlmaang' sila Zomi khenkhat' baanzaal ahihi.
Zomi genloh Chin State buppi-a mite' kihualna asusia ding-in "Falam Chin, Hakha Chin, Tiddim Chin" ci-in Kawlmaangte' hong khenkhap-pen Chin State-a mite-in hawmthawh phialmawk-in "Thantlang Chin, Matupi Chin" cihte-tawh behlap thamlo-in "Zo Chin, Siyang Chin" nangawn-tawh tua kikhenna khaici eekleiza kibuak ziahziah-hi.
"Dim Chin, Saizaang Chin, Teizaang Chin, Guite Chin, Sukte Chin, Gualnam Chin,...." cihkhawng-tawh tuibuak laailaai lehang Kawlmaangte akhamuang seemseem lelding ahihi. Hihte khangthakte-in naakpi-a theihding, anuai-a bang-a ngaihsut leh sepsuah akisam mahmah ahihi.
Minam hong khemkham "Tiddim Chin/ Tedimpau, Tedimmi, Tedimlai, Tedimla,....." cih lungsimpuakzia-pen asiahuai mahmah khaici-sia ahihman-in;
- Tuibuak nawn loding
- Eekleiza pia nawn loding
- Tuibuak-te atui khaakzawh tantan khaakding
- Eekleiza apiate khaakzawh tantan khaakding
- Apo khinsa khaici-sia dawn asuang loding-a vaatding
- Agahte lo khia-a paaimangding
- Apaakte agah ma-a seemkhia mangding
- Akuhnguumte apalh loding-a hek khiading
- Asel masasa hek khiading
Tua hileh tuzawh kum 10 ciang-in akung gina kimu nawn loding-a,
Zomi cih singkungpi hong phungpha-in, ateh niim diildial, apaak palh zihziah-in gah tampi honggah dinghi.
Zomi Pasian' Thupha!
Zokhai
Zomi honkhat sung-ah Tedimmi cih kammal-pen kigawmna-tawh akilehbulh kikhenthaangna' ading-a Kawlmaangte' hongzat ahihi. Hong kipatna leh azung akip penpenna kuate-hiam cihleh BSPP-SLORC hun-a Kawlte-in athuzawh mahmah Zomi Tatahte hipipen-a, tuate' ziak azuui-kha or tua-te' sila dinmun-a a-om khangthak nengcik khat-zong kihel laai-hi.
Tatah cihciang-in akung hoih mawhlo, atehzong niim, pha mahmah, ahizong-in gah hun takciang-in "tak" hong neilo ante "tatah" akici ahihi. Tatahte' sila asuak mite leuleu-pen 1947 nungsang-a Kawlmaangte' hong thun ngeekngeek "tungsiah maaivil, nuaisiah simmawh" lungsimpuak naakpi-a apomkip khangthak lamkhialte ahihi.
"Tungsiah maaivil, nuaisiah simmawh" baan-ah ka' muhlehtuah tungtawn-a kahong behlap khat: "Kimpih lehheek, zuakthaang, daiisak, siatgen" cih thu-hi. "Tungsiah maaivil, kimpih lehheek, nuaisiah simmawh" hih mindset-pen Zomite honpi khat-in kiplet kingkeng-in muiibunh tak-in zangh giapgiap denkeei-uh ahihman-in kithuhualna leh kipumkhatna apiang theilo ahihi.
Tedimmi leh Tedimpau cih-pen "Tiddim Chin" mah-tawh pianzil akibang hi-a, minam hongki sukkhapna siiksekpi ahihi. Hih siiksekpi-tawh saatkhap athuak honkhat a-omteei hang-in pawlkhatte kahpa-siik sang-in khauhzaw ahihman-in dep-zong dep beeklo-hi. Banghang-in deplo-hiam cihleh tua siiksek do-zawh nading-in "Zomi" damtui ahihi.
Damtui-pen vot-in, neem mahmah-a, ahizong-in siik namkim siasak zo-hi. Mahsahlah siik lungtang khempeuh asaatmit, akeekseu, amuat sakding "Zomi" damtui ahihi. Kawlgam buppi zil-in siik khempeuh siat sakding kisam masa lo-hi. Chin State buppi-zong kisam masa lo-hi. Paulehhaam kisaangthei, behlehphung kimat vive ahi Tedim, Tonzaang, Lamka teng-a mihing khempeuh "Luankhopna" bek akisam ahihi.
Zomi khempeuh Zopau-in pau uh-a, Zola sa-in Zolai gelh uhhi. Tedimmi a-omloh mahbang-in Tedimpau omlo-a, Tedimla leh Tedimlai omlo-hi (a-om loding-a kilawm ahihi). Kawlgam Lai Siangtho Kipawlna pan-in "Tiddim Chin" cih hong kipan kiukiau-in, tua-tawh akiton-in ZBC Labu pan-in "Tedim Labu" hongpiang sawn-hi.
Tedim Labu leh Tiddim Chin Lai Siangtho-in Zomite "Zolai" azangh khawm/khawmding kimlaai bangzah-in hong susia-hiam cihleh:
Lai Siangtho-pen Siyang leh Zo-in amau' awsuah-tawh hong letkhia pah uh-a, Biakna-phatna labu-zong amau' awsuah-tawh hong bawlkhia uhhi. Khantoh gimnam cih thadah bawng-eek deenkeek-tawh kibang-in kithehtheeng, kikhenthaang, kideiidanna honglawh leltak-hi. Tua Lai Siangtho leh Labu-ah bangmah kituangsak selo-in:
"Lai Siangtho" leh "Phatna Labu"
nana kici kiau-bek lehzong hihzah-in kikhenthaangna piang loding upmawhhuai-hi. Apiang khinsa "hoih lel-e" I-cih keileh puahphat pahding mihing vaai kasa mahmah-hi.
Kawllai, Maanglai (kei' simtheih sunsun) nihte kasiam ciang-in Kawllai-ah:
ေဟလသပါဠိေတာ္ မွ ျမန္မာဘာသာအားျဖင့္ ဆရာယုုဒသန္ အနက္ျပန္ေသာ
kici-a,
English-ah ahihleh (..... Version) kici-in "English Bible" kici khollo-hi.
"Tedimpau zangh laaizang kei-ung" aci theiding Zomi za-aseh 90 ahihlam akithei khinsa hinapi-in minam khat-a luankhop nading asusia "Tiddim Chin" banghang-in hongki gelh sese-hiam cihleh Kawlmaangte-in Zomi khempeuh hong khenkhap nopna-tawh hongvawh khaici apo nading leh akhan nading ahaanciam Kawlmaang' sila Zomi khenkhat' baanzaal ahihi.
Zomi genloh Chin State buppi-a mite' kihualna asusia ding-in "Falam Chin, Hakha Chin, Tiddim Chin" ci-in Kawlmaangte' hong khenkhap-pen Chin State-a mite-in hawmthawh phialmawk-in "Thantlang Chin, Matupi Chin" cihte-tawh behlap thamlo-in "Zo Chin, Siyang Chin" nangawn-tawh tua kikhenna khaici eekleiza kibuak ziahziah-hi.
"Dim Chin, Saizaang Chin, Teizaang Chin, Guite Chin, Sukte Chin, Gualnam Chin,...." cihkhawng-tawh tuibuak laailaai lehang Kawlmaangte akhamuang seemseem lelding ahihi. Hihte khangthakte-in naakpi-a theihding, anuai-a bang-a ngaihsut leh sepsuah akisam mahmah ahihi.
Minam hong khemkham "Tiddim Chin/ Tedimpau, Tedimmi, Tedimlai, Tedimla,....." cih lungsimpuakzia-pen asiahuai mahmah khaici-sia ahihman-in;
- Tuibuak nawn loding
- Eekleiza pia nawn loding
- Tuibuak-te atui khaakzawh tantan khaakding
- Eekleiza apiate khaakzawh tantan khaakding
- Apo khinsa khaici-sia dawn asuang loding-a vaatding
- Agahte lo khia-a paaimangding
- Apaakte agah ma-a seemkhia mangding
- Akuhnguumte apalh loding-a hek khiading
- Asel masasa hek khiading
Tua hileh tuzawh kum 10 ciang-in akung gina kimu nawn loding-a,
Zomi cih singkungpi hong phungpha-in, ateh niim diildial, apaak palh zihziah-in gah tampi honggah dinghi.
Zomi Pasian' Thupha!
Zokhai
Post a Comment
Ngaihsutna hoih thei penpen tawh a nuai ah Comment na pia zel in maw Sanggam. Laigelh mite thapia in, mi a tampipi te muh theih dingin na Share kawikawi in. Lungdam.