0
Sanggamte khenkhat-in America leh Australia adiak-in Peemtate' Kibusakzia thei nuam-in ngetna om ahihman-in kei mimal muhkhaakpak themno honggelh-ing (akinlote'n hongna delete sak unla, akinte'n akisam omte hong behlap sak un)

America leh Australia Kidanna

Australia-ah,

  • AU thuneite-in hongsaan limlimleh sisitna-a kipan vaanleeng saap cihte akhong-in hongsik uh-a, om nading inn-zong hong sikpak uhhi (tunciil-a pat-in huhna-sum hongpiak-uh mah-tawh inn kisaap cihna ahihi).
  • AU tun ciang-in Medicare, Bank leh Centrelink akici huhna-sum angah mite' phualpi, zato cihte-ah lamhilhmi (community guide) hongsik uh-a, tua mite-in (amau' deihsakna-tawh hilo, thuneite-in sum apiak or sumthalawh) te-in lam hongpii uhhi.
  • Mi ataangpi kaal 12-sung tawlnga thei-a, tua nung-ah English sinna-ah pailoh phamawh sak-in, saangkah lengleng, khasum ngah lengleng cihdaan-hi.
  • Nasep nopte-tawh kisai certificate ngah nading (I-zawhleh) course te-zong akhong-in kikah thei-a, English mahmah-zong level zomtoto nuamte' ading lampi om-hi.
  • English lemlel-a saangkah zomsuak nuamte' ading amau' siamna-tawh kituak-in diploma, bachelor cihte zoptheih nading lampi om-hi.
  • English sinna masa-pen AMEP: nai 510 (Adult Migrant English Program) hi-a, tua nai abei ciang-in Centrelink-nai acih-uh (Language, Literacy and Numeracy Program tu'n amin akheel tam maw) LLNP nai- 800 kingen thuah thei-hi. Abeiciang inzong nasep alem thei naai mahmah lote vaai kihawmsak-in ngen thuahthuah lel-hi. Kum 5 - 7 bang tuabang saang akah ciatciat Kawlgammi khenkhat omlaai-hi.
  • Naute' saangkahna ahihleh nulehpate'n na aseemkei zong-in kumpisaang I-cihte-ah akhong mah-in kikah sak-hi, ahizong-in akaal-a program nengnengte ahihleh huhna-sum hong piaksa-uh lakpan-a piakkiik hizeel lel-a, Primary ciangciang lemlel-hi. Secondary ciang-in naseemlote' ading-in hongbaih nawnpak lo-a, ahoihkhommah kisaal gaapgaap kuul-hi. Course manh leh saangsia-saap cih ahihloh hang-in vaai tam mahmah-a, program summan vive kithuapto niloh-hi. 
  • Uni or TAFE level-ah ahihleh lemkiik liamliam cihding-hi, full-time or 75% (Semester 1-ah Subject 4 full., Subject 3 - 75%) I-kahleh huhna-sum hong kipia ciatciat ahihman-in poi lo-hi. Ahizong-in thuneite' theihpih subject ahihloh phamawh-hi. Course ol khenkhat thuneite' awiloh, thulaakloh om cihna.
  • Naseem ataangpi naitha aniampen AUD 17.76 ding-in akiciangtan hi-a, thukhaam-tawh kituak naseem I-hihleh 17.76 nuai hong kipia theilo ahihi. Hihpen factory nasep-a kipan aniampen-a akiseh thaman ahihi. Zomi khenkhat (hong iimkhai pakleng) leiseekgol ciangsiamte bangpen naitha 40 vaal ngahlel uhhi.
  • Siamsinna lam-ah USA bang-in khatna, nihna, President Award cih nengnengte om hetlo-a, athu-inbel Achievement Certificate tuamtuam cihloh pahtawina (hamphatna-tawh kizuui pahtawina) om khollo-hi. Scholarship bel Uni-ah om-a, tua-zong khatvei piak-tawh 1000 - 5000 khawng hilel-in cihtaak khollo-hi.
  • Nasep ngahding haksa-a, meeltheih nasep siamkhinte' kiang-ah adiak-in factory nasepte-ah kiluut zeuhzeuh-thei cihciang longal ataangpi' sepding baihlo-hi, tua ahihman-in huhna-sum ngah nading English sintoto cihdaan kitam simsim-hi.
  • Innsaap lupna inndei 3-pen 1300-1500 kiim ahihi.

America-ah,

  • Food Stamp leh Medicate-pen tunciil pan-in kingah-a, ahizong-in vaanleengsaap-pen damdam/tawmtawm-in lohkiik uhhi.
  • Akhong-a saangkah omlo-in, English sinhun themcik-bek kipia-hi.
  • English sinhun asauloh mahbang-in English siam takeileh nasep ngahkim uhhi: Nasep tam mahmah-a, paukam-pen thumasa hi saklo ahihman-in Zomi ataangpi' ading-in naakpi-in lemtaang-hi.
  • Naitha-pen USD 7 nangawn pan-in kipanlel uh-a, ahizong-in zeekcing mahmah-hi.
  • Siamsinna lam-ah khangcing siamsin-a sum ngahngah omlo-a, siamsin nuamte-in siamsin kawm-in naseemkawm uhhi.
  • Siamsinna ataangpi naupangte akhong-mah hi-a, mimal ciimna leh khuakpilna ziak-in sum-tawh akinungzuih Award tuamtuam neise uhhi.
  • Innsaap kiman-a, lupna inndei 3 ciang-in 700 - 1200 kikaal ahihi. 

Akisam theihding kilawmte behlap toto ni-e.

Zokhai  
***********************************************                                 
T. Zokhai          ITNA-IN GUABANG HINNA-HI        60 Narr-Maen Drive                                                           
Croydon Hills VIC 3136        
Melbourne, AU                  
Tel: +61 39723 0460                                     
Mob: +61 420 800 560                         
***********************************************

Post a Comment

Ngaihsutna hoih thei penpen tawh a nuai ah Comment na pia zel in maw Sanggam. Laigelh mite thapia in, mi a tampipi te muh theih dingin na Share kawikawi in. Lungdam.

 
Top