0
Politics i gen ciangin Zomi or Zomi deihdiakte or Tedim-Tonzang township suan Zomi te lunghihmawh tawntung thu 3 tawh kisai gencian huai sa ka hihmanin hih mun pan kong gencian hi.

▬Chin state sungah hamphatna i tanlawh loh nang.
▬Chin state ah mun kician i ngah den theih nang.
▬Union of Burma or Myanmar ah mun i ngah nang

Cih thu 3 ahihi.

Hih thu 3 tawh kisai thu om daan taktak i theih ding kisam hi.

ZCD lam pan kigen thei zeel Autonomous Region leh Affair Minister thu them gen nuam ing.

2008 Constitution galkap thukhun tawh kituakin Union of Myanmar sungah Autonomy kici state sang niam zaw nam 2 om hi. State bucing neilo minam leh namkete State or Division Region nuai ah a koih sawnna uh ahihi.

Tuate:

 Autonomous Region
Autonomous Division 

Ahihi.

Autonomous Region pen minam khat atawmpen township 2 ah a tamzaw aphak uh leh kipia thei ci hi.

Autonomous Division pen township 2 aval leh kipia thei ci hi.

Tua tung tawnin 2008 Constitution in anuai a teng pia hi.

Wa Autonomous Division------------Township 6

Kokang Atonomous Region---------Township 2
Palaung Autonomous Region-------Township 2
Naga Autonomous Region-----------Township 2
Pa'O Autonomous Region------------Township 2
Danu Autonomous Region------------Township 2

2008 Republic of Union of Myanmar-RUM constitution ah Autonomous Region cih zangloin -----Self-administered Zone-------- ci in zang uh a deihna bel kibang lel hi. 

India ah Autonomous District ci in zang uh hi. E.g Mizoram a Lai Autonomous District, Mara Autonomous District etc.

Tua banah milip 50000 apha minam or namke khatpeuh Affair Minister kipia thei ci hi. Gentehna in Yangon Division Region a Rakhine/Arakanese Affair Minister, Sagaing Division a Chin Affair Minister etc.

2008 Constitution Kawlgalkap te'n amau thu in honggelh khit uh ciangin, Autonomous Region leh Affair Minister hong vaihawm sak zo ka hihman un,na galkap kipawlnate uh phiat unla Myanmar Army nuai ah gamgicing galkap ( Border Guard Force-BGF) in om un ci in nawh hi.

A um kha leh a thuak zo nawnlo pawl khatin athau uh khia in BGF sem uh hi. Gentehna Palaung PSLA, Pa'O PNA etc.

Ahihhangin Wa UWSA leh pawl khat in Autonomous Division leh Region hong etcian ciang un, thuneihna leh vaihawm theihna bangmah omlo cih hong mu uh hi. 

Tuabang kawmkal ah Wa galkap 30,000 pen 3000 ah khiamin Wa BGF sem un ci in Kawl te'n nawh uh hi. Tuabang mah in namke dangte zong nawh uh hi.

Autonomous huhau in Wa leh Kawl kizopna siakik, Kokang sung phel 2 kisuah in kido, Palaung galkap PSLA te Maung Aye vapai in a upmawh loh laitak uh a vek vua thau khia sak. Cih thusia teng piang hi.

Tuni dong 2008 Constitution nuai a Autonomous Region leh Division ngah kici teng a lungkim khat zong omloin, Kawl tawh kido leh kido thei ding dinmun ah om hi. Gentehna Wa, Palaung TNLA thakte, Kokang MNDAA etc.

Tua haihmanin 2008 Constitution kici galkapte bawltawm a Autonomous/Autonomy/Self-Administration kici pen a hawmpi cihna hong suak hi. A thei te'n kuaman deihlo hi.

-----------------------------------

Affair Minister

Affair Minister vai en leuleu leng, a nai pen ah Sagaing Division a Chin Affair Minister  CPP Pu No Than Kap dinmun enleng siang mahmah hi.

Sagaing CAM No Than Kap pen 2010-2015 a kiteelcing khit ciangin, a office ding ava et leh na omlo bek thamlo in a department ( Ministry) Office ding cihbang zong na omlo hi.

Motor no 2 leh ahawl ding 2 bek pia uh a, tualo bangmah na omlo hi.
A nasep leh septheih omsun pen, kha sum sang leh Sagaing Div. kumpi meeting te ah, minister khat hihna tawh va kah luanluan theipong cih bek ahihi.

A thugen zong kuaman thulak meello sawnsawn lai hi.

A innkuan ciangun bel kum 5 sung nuamsa cih ciang bek ahihi. 

Tuabang mah in State leh Division danga AM teng zong tuaci vive na hi leldih hi.

----------------------------------------------------------------------------------------------------

2008 Constitution pan a hong piangkhia State leh Division, Self-administered Division leh Zone te pen thuneihna leh vaihawm theihna taktak khat zong anei omlo a, Non Burman Nationalities ( Mualmite) ngetnate do kikna leh khenkhapna a  bawl bek uh ahihi.

------------------------------------------------------------------------------

Union of Burma bup buaina bulpi pen democracy leh federal vai ahihi 

Ttua sungah Union bup ahizongin, State te sunga buainate beisak nang ahizongin a kicing in om khinsa ahihi.

1947 Panglong Siksan 1947 Constitution puah sawmna ahi 1961 Taungyi Conference ah  Mualgam Thusung Constitution pi khat  leh, tuazawh a khangkhanga mualmite zuun tohtoh Constitution (Draft) a kicinga om khin sa ahihi..

▬Union bup ki koici vaipuak ding, 
▬State khat sung veve a namkete koici kivaihawm ding,
▬Union budget leh state budget sumte koici hawm ding.

Cih thute kum 1961 a kipan kum 55 sung vingveng, a kisamlote paikhia, a kisamte behlap in , gelhsa geelsa phitphet a kinei ahihi.

Tua pen tutung KIA phualpi nihna Maijayang Khawmpi ah kikipsak dinga, tua khit ciangin thutangpek kuamah omloin 21st Century Panglong kici pong phot ah kilui ding ahihi.

______________________________________________

Thukhupna in ka gennop ah Union level a kizawh khit ciangin, State level khawmpite state ciat ah kisam dinga, tuamun ah state sung kivaipuak ding daan eima state tek ah kigenkhawmlai ding ahihi.
___________________________________________________

2008 Constitution bawltawm a Autonomous leh Affair Minister vai tawh kuamah buai nawnloh ding deihna tawh kong gelhpak ahihi.

Hizah ciphot ni.

Edit loin hong khahkhia samsam ing. Na edit kik ning

Zom zeel ni.

ZCD leh ZIUSA makai 2 tawh photo khat hong khah pak ing.Lim suang ding dang ompaklo ahih teh.

Pu Zo Khup

Post a Comment

Ngaihsutna hoih thei penpen tawh a nuai ah Comment na pia zel in maw Sanggam. Laigelh mite thapia in, mi a tampipi te muh theih dingin na Share kawikawi in. Lungdam.

 
Top