British te'n Zogam hong lak uh ciangin kiukna vaihawm hong kipan uh hi.
British te'n hong lakma in, Zogam anuai ukpi gamte in kikhen hi.
Kamhau Uk ( Manipur kihelin)
Sukte Uk
Sihzang Uk
Zahau Uk
Hakaleh Thhantlang lam ukpite
Sailo Uk
Tuateng leh Simlam teng pen independent village states ci in asuak ta khua tekin om uh hi.
Tua ukpi gamte in amau lak a picing pen leh tua hunlai vaihawm siam pen Tlaisun Hausa pa Con Bik teelkhia in Ukpi council chairman semsak uh a ukpi tengin kumsimin siah pia uh hi.
Thagum hatnatawh ngah hilo a ukpi teng i teel ahihi.
Britishte hong lut ciangin Tlaisun hausa Conbik pen lutangpi cih a theih uh ciangin, Tlaisun khuakhung a Balai acihna mun kiukna phualpi dingin sat uh a nung ciangin Falam khuapi kici hi.
Kalay valley pan a hong galkuan British te in Kamhau, Sihzang, Sukte, Tlaisun, Zahau leh tuhun a Haka Thangtlang lam a ukpi gam teng gawm khawm in The Chin Hills ci in minvawh in kiukna khat nuai ah koih uh hi.
Tua pan a Chin Hills cih kammal hong kipan ahihi. Kawlpau in Chin Taung kici a, tuni dong tua min mangmawh liang hi.
Falam khuapi in nei in Haka leh Tedim pen sub-division ci in mikang officer khattuak tawh uk uh hi. British officer nuai a Zongeina kiukna phualte pen Tonzang, Tlaisun leh Ukpi phualtek ah phiatsak loin koih suak uh ahihi.
Lamka lam teng pen Manipur Imphal pan kiukna baihzaw ahihmanin Manipur Hills ci in minvawh in Manipur nuai ah koih hi.
Simlam tuhun a Mindat, Kanpalet leh Matupi teng pen Pakokku lam pan alak uh ahihmanin Pakokku mualdung ( Pakkoku Hill Tracts) ci in Kanpalet ah subdivision phual koih in uk uh hi.
Tuhun Palatwa pen Arakan Rakhine tawh kinai zaw ahihmanin Arakan hill tract ci in Rakhine gam pan uk uh hi.
Sailo hausa gam teng pen tuhun Bangladesh gam leh India a Assam gam pan alak uh ahihmanin, Mizoram phellang Bangladesh ( Bengal) pan uk a, Mallam Aizawl lam teng pen Assam pan uk uh hi. Anungciangin gawmkhawm in Lushai Hills cih minvawh uh hi.
Tedim, Falam leh Haka sub-division teng pen Chin Hills ci in Chin Hills Regulation Act kici constitution no khat tawh ukna kipan hi.
Pupa ngeina ukpi kiukna zong phiatlo in, Zongeina zong hong zangsak suak uh hi.
1947 Panglong zawh Kawlgam tawh kipawl ciangin Chin Hills, Pakkoku Hills, Arakan Hills teng pen British Burma ah omsa ahihmanin, Independence ngah ciangin tuateng gawmkhawmin Chin Special Division ci in kiukna nuai khat ah ki om ahihi.
1948-62 kikal pen Chin Hills Regulation Act kiphiat in Chin Special Division Act cih constitution no khat tawh kiukna kipan leuleu ahihi.
1961 kum ciangin Panglong Kithukimna tungah lungkimlohna hong om ciangin Kawlgalkap Ne Win makaih in Kawl te'n kiukna teng buluh gai in, 1962 pan 1974 dong constitution neiloin galkap kisial ukna tawh ki om hi.
1974 kumin Kawlgalkap te'n 2008 daan mah in constitution thak khat amau thu in gelh uh a, Chin Special Division pen Chin State cih minvawh in union bup pen State 7 leh Kawl ultungna Division 7 bawltawmin hong uk uh ahihi.
Tua 1974 buluh constitution siksanin 2008 constitution ah zong State 7 leh Division Region 7 mah koihto suak uh a, Naypyitaw Council ci in Naypyitaw pen State leh Division khat kikimin koih uh a Kawl ultungna division 7 leh Naypyitaw 1 tawh hong deep uh ahihi.
Chin State piangkhiat daan tomkimcing a tung bang ahihi.
A kik ah Chin State banghang hi cia bek pha hiam? cih thu zong hunlem khat ah gelh kik ni.
Pu Zo Khup
British te'n hong lakma in, Zogam anuai ukpi gamte in kikhen hi.
Kamhau Uk ( Manipur kihelin)
Sukte Uk
Sihzang Uk
Zahau Uk
Hakaleh Thhantlang lam ukpite
Sailo Uk
Tuateng leh Simlam teng pen independent village states ci in asuak ta khua tekin om uh hi.
Tua ukpi gamte in amau lak a picing pen leh tua hunlai vaihawm siam pen Tlaisun Hausa pa Con Bik teelkhia in Ukpi council chairman semsak uh a ukpi tengin kumsimin siah pia uh hi.
Thagum hatnatawh ngah hilo a ukpi teng i teel ahihi.
Britishte hong lut ciangin Tlaisun hausa Conbik pen lutangpi cih a theih uh ciangin, Tlaisun khuakhung a Balai acihna mun kiukna phualpi dingin sat uh a nung ciangin Falam khuapi kici hi.
Kalay valley pan a hong galkuan British te in Kamhau, Sihzang, Sukte, Tlaisun, Zahau leh tuhun a Haka Thangtlang lam a ukpi gam teng gawm khawm in The Chin Hills ci in minvawh in kiukna khat nuai ah koih uh hi.
Tua pan a Chin Hills cih kammal hong kipan ahihi. Kawlpau in Chin Taung kici a, tuni dong tua min mangmawh liang hi.
Falam khuapi in nei in Haka leh Tedim pen sub-division ci in mikang officer khattuak tawh uk uh hi. British officer nuai a Zongeina kiukna phualte pen Tonzang, Tlaisun leh Ukpi phualtek ah phiatsak loin koih suak uh ahihi.
Lamka lam teng pen Manipur Imphal pan kiukna baihzaw ahihmanin Manipur Hills ci in minvawh in Manipur nuai ah koih hi.
Simlam tuhun a Mindat, Kanpalet leh Matupi teng pen Pakokku lam pan alak uh ahihmanin Pakokku mualdung ( Pakkoku Hill Tracts) ci in Kanpalet ah subdivision phual koih in uk uh hi.
Tuhun Palatwa pen Arakan Rakhine tawh kinai zaw ahihmanin Arakan hill tract ci in Rakhine gam pan uk uh hi.
Sailo hausa gam teng pen tuhun Bangladesh gam leh India a Assam gam pan alak uh ahihmanin, Mizoram phellang Bangladesh ( Bengal) pan uk a, Mallam Aizawl lam teng pen Assam pan uk uh hi. Anungciangin gawmkhawm in Lushai Hills cih minvawh uh hi.
Tedim, Falam leh Haka sub-division teng pen Chin Hills ci in Chin Hills Regulation Act kici constitution no khat tawh ukna kipan hi.
Pupa ngeina ukpi kiukna zong phiatlo in, Zongeina zong hong zangsak suak uh hi.
1947 Panglong zawh Kawlgam tawh kipawl ciangin Chin Hills, Pakkoku Hills, Arakan Hills teng pen British Burma ah omsa ahihmanin, Independence ngah ciangin tuateng gawmkhawmin Chin Special Division ci in kiukna nuai khat ah ki om ahihi.
1948-62 kikal pen Chin Hills Regulation Act kiphiat in Chin Special Division Act cih constitution no khat tawh kiukna kipan leuleu ahihi.
1961 kum ciangin Panglong Kithukimna tungah lungkimlohna hong om ciangin Kawlgalkap Ne Win makaih in Kawl te'n kiukna teng buluh gai in, 1962 pan 1974 dong constitution neiloin galkap kisial ukna tawh ki om hi.
1974 kumin Kawlgalkap te'n 2008 daan mah in constitution thak khat amau thu in gelh uh a, Chin Special Division pen Chin State cih minvawh in union bup pen State 7 leh Kawl ultungna Division 7 bawltawmin hong uk uh ahihi.
Tua 1974 buluh constitution siksanin 2008 constitution ah zong State 7 leh Division Region 7 mah koihto suak uh a, Naypyitaw Council ci in Naypyitaw pen State leh Division khat kikimin koih uh a Kawl ultungna division 7 leh Naypyitaw 1 tawh hong deep uh ahihi.
Chin State piangkhiat daan tomkimcing a tung bang ahihi.
A kik ah Chin State banghang hi cia bek pha hiam? cih thu zong hunlem khat ah gelh kik ni.
Pu Zo Khup
Post a Comment
Ngaihsutna hoih thei penpen tawh a nuai ah Comment na pia zel in maw Sanggam. Laigelh mite thapia in, mi a tampipi te muh theih dingin na Share kawikawi in. Lungdam.